Dag 21 La Paz – Puno Tiwanaku tempelcomplex, chaotische grensovergang Bolivia-Peru

Peru, Bolivia, Chili; Reisverslag en fotoreportage - Dag 21 La Paz – Puno Tiwanaku tempelcomplex, chaotische grensovergang Bolivia-Peru

Artikelindex

Pagina 23 van 39

Dag 21 La Paz – Puno

Tiwanaku tempelcomplex, via de chaotische grensovergang Bolivia-Peru naar Puno

We rijden om half acht want op voorstel van Diedrik gaan we de busrit van vandaag combineren met een bezoek aan het archeologisch museum van Tiahuanaco of Tiwanaku. We rijden weer boven langs de uitgestrekte stad en zien in de verte de driekoppige besneeuwde vulkaan Illimani. We komen over wat vlakkere gedeelten vandaag, die benut worden voor akker- en landbouw. Maar we zien bij een fotostop ook cactusjes, net boven de grond uitstekend, maar bloeien dat ze doen!

Tiwanaku-cultuur

Na een paar uur rijden zijn we bij de archeologische site van Tiwanaku, een pre-Inca cultuur waarvan de oorsprong ligt aan de zuidoost oevers van het Titicacameer. Op ca. twee uur rijden ten westen van La Paz liggen de opgegraven tempels. Deze cultuur beschikte al over een uitgebreide kennis van de kosmos, wat onder andere blijkt uit de exacte positie van de 'Zonnepoort', de hoofdingang van de tempel. Er zijn ook een paar prachtig bewerkte monolieten van enorme omvang te bezichtigen. De Tiwanaku cultuur duurde van ongeveer 1000 v.Chr. tot 1000 n. Chr. Hij duurde dus veel langer dan de bekende Inca-cultuur. De enige oorzaak van het verschil in bekendheid, omgekeerd evenredig misschien wel aan het belang, is dat de Inca’s te maken kregen met de Spanjaarden die veel van hun cultuur boekstaafden. Van de Tiwanaku’s weten we –relatief- nauwelijks iets. Maar hier is dus een museum gewijd aan deze cultuur. Twee musea wel, zelfs. Het is allemaal nogal groots opgezet, maar in de finesses van de presentatie schiet het dan net tekort. Zo is een deel van de collectie alleen te zien als je tussen twee boardplaten door gluurt. De grote monoliet staat in mysterieus licht en het is alsof het een heiligdom is. Er loopt constant iemand rond die je tot de orde roept als je zelfs maar je camera aanraakt. Valt de steen uit elkaar of zo, als ik er een foto van maak?

Volgepropt

Het tweede museum zit volgepropt met alle ceramiek die men gevonden heeft van deze cultuur. Het doet me denken aan het Egyptisch Museum in Caïro, dat we eens bezochten. Je ziet binnen de kortste keren door de bomen het bos niet meer. De gids staat overal nogal lang bij stil. Veel te lang. Zij weet geen grote lijn te laten zien en vertelt veel details die iedereen buiten al weer vergeten is. Ik wel, tenminste, -laat ik niet voor anderen met een beter geheugen spreken. Ik word doodmoe van het gedrentel langs de vitrines vol potjes en scherven. Eindelijk is het klaar en mogen we naar buiten, de site zelf op. Dat is leuker. Het is een flink complex dat deels is blootgelegd. Maar er moet ook nog heel wat gebeuren. Boven op een heuvel staan een paar stenen rechtop. Diedrik en de gids hebben er verhalen bij dat enkele stenen krachten bezitten of uitstralen. Ook zouden ze magnetisch zijn. Sommige reisgenoten gaan er helemaal in mee en voelen de kracht in hun handen als ze die op de stenen leggen. Tja ja. Een mens wil toch wát geloven, kennelijk. Met alle respect overigens hoor. Er is een soort piramide waar een deel van uitgegraven is. En een paleis met vrij intacte muren, met stenen uitsteeksels waarop hoofden zijn gebeeldhouwd. Ze zijn behoorlijk afgesleten helaas. We zien diverse monolieten en piece de résistance is de ‘Zonnepoort’. Die staat helemaal aan het eind van de wandeling. Als je geen gids bij je had, zou je er niet zoveel bijzonders aan afzien misschien, maar met uitleg erbij zie je heel wat. Ik begrijp dan ook dat het een heel bijzonder stuk is, dat hier zomaar in de buitenlucht staat. Heel wat anders dan de monoliet waar ze een museum omheen gebouwd hebben en waar je geen foto van mag maken! Goed te zien is de afbeelding van Viracocha of Wiraqocha (Quechua voor Vet Meer); hij was de oppergod bij de Inca's. Hij was ook de scheppingsgod die het heelal bezielde door iedereen leven in te blazen. Als een enigszins afstandelijke god liet hij de dagelijkse gang van zaken over aan andere goden zoals Inti en Illapa. Viracocha wordt beschouwd als een mythisch wezen. In Tiwanaku, gelegen nabij het Titicacameer, staan nog steeds enorme beelden die Viracocha voorstellen. Opvallend aan deze markante beelden zijn de grote ogen. In zijn handen draagt hij meestal een afbeelding van de jaguar en van de tweekoppige slang.

Chaotische grensovergang

We lunchen op het terrein van de archeologische site. We eten veel forel op deze reis, en nu kies ik ook weer voor de forel, boven de kip. Je kon kiezen uit twee gerechten. Ze worden opgediend in buffetvorm. Het smaakt goed. Ik drink er een koud biertje bij. Niet zo goed voor de darmen waarschijnlijk, maar ik merk dat het weinig of niets uitmaakt wat ik eet of drink. Over gaat het toch niet. Ik houd een soort chronische, redelijk beheersbare diarree. Na de lunch stappen we in een hete bus en rijden in anderhalf uur naar de grensovergang Bolivia – Peru bij de grensplaats Desaguadero. Daar moeten we allemaal uitstappen, de grote bagage gaat op een paar bakfietsen die Diedrik ter plaatse chartert en dan moeten we over een brug een paar honderd meter lopen, de grens over, en aan de andere kant wacht dan de Peruaanse bus. Tja, zo gaat dat hier nog. Met één bus door drie landen reizen dat is er echt niet bij. Op dat korte traject is markt. En het is er een chaos. Bakfietsen (zonder rem), met mensen erin of met hoog opgestapelde vracht, lopende mensen, bij elkaar staande keuvelende mensen, marktkraampjes langs de kant, toeristen met rugzakken op, handkarren met grote zware vrachten, vrouwen in fantastische klederdracht met geborduurde rokken aan en bolhoedjes op. En dat krioelt allemaal door elkaar, en daar tussendoor proberen wij onze weg te zoeken en elkaar niet kwijt te raken. Want ergens hier moet je naar binnen want daar is de migratiedienst/ douane gevestigd en moet je stempels in je paspoort halen. En verderop nog eens voor Peru. Er moet natuurlijk weer een nieuw formuliertje voor inklaring ingevuld worden. Al met al kost de grenspassage denk ik wel een uur of anderhalf en terug in Peru moet de klok een uur vooruit. Later op de kamer zal blijken dat ik na de reis van vandaag een zakmes mis en een multi-tool. Ze zaten in een zijvak van mijn reistas. Zo te bereiken inderdaad. Tja, eigen schuld misschien want er zat geen slotje op. Gelukkig waren het geen dure gereedschappen, dus ik heb het ook niet gemeld bij de verzekering thuis. Maar jammer was het wel, want vooral het zakmes hebben we de volgende dagen wel degelijk gemist.

Hotelmannetje

De laatste paar blokken voor het hotel moeten we lopen met de bagage. De straatjes zijn in Puno niet breed genoeg voor de bus, en er is veel eenrichtingverkeer. Het hotel Casona Plaza Puno is redelijk chic, alleen … de lift doet het vandaag even niet. We zitten op de vijfde verdieping, maar geen nood, een hotelmannetje rent letterlijk met onze beide (!) tassen naar boven. Ik heb al grote moeite met mezelf op deze nog steeds grote hoogte (3850 m) en ik moet hijgend een paar keer stil staan. Riet en ik zoeken vanavond zelf een eetgelegenheid. In de straat bij het Plaza de Armas achteruit zijn diverse eetgelegenheden. Wij kiezen voor La Hacienda. Ze bakken er ook pizza’s in een hout gestookte oven; wij zitten er tegenover dus we zien het hele proces van deegbal tot pizza een aantal keren voor onze neus opvoeren. Wij kiezen voor de …jawel, forel. We hebben het idee dat dat voor onze ontregelde darmen beter is dan lamabiefstuk of ander rood vlees. Gebakken deze keer, met witte wijn, cappuccino en water voor 85 sol in totaal. Dat is ruim € 25. Ook niet duur, voor Peru zeker niet. En het eten is prima. We zijn al tegen negenen terug op de kamer. We voelen ons geen van beiden echt lekker. We hebben dan ook besloten om niet op Diedriks suggestie in te gaan om morgen niet alleen de Uros-eilanden, maar ook Taquile-eiland te bezoeken. Dat laatste was in het begin wel onze insteek, maar het is wel erg lang op de boot heen en terug, en op het eiland zelf is het nogal klimmen, zo’n 500 treden, dus daar zien we ‘om gezondheidsredenen’ van af.

Die nacht moet ik er een aantal keren uit, ik slaap beroerd, en de volgende dag heeft Riet ook darmproblemen. Die heeft daar anders nooit last van op reis.

de vulkaan Illimani (Aymara voor "Gouden Arend"). De 6458 meter hoge stratovulkaan die net buiten de Boliviaanse hoofdstad La Paz ligt, is uitgedoofd. Het is de op een na hoogste berg van Bolivia. We stoppen er even apart voor.

afscheid van La Paz

in de bergen

Tiwanaku tempelcomplex met musea en opgravingen

Tiwanaku. Minder bekend dan de Incabeschaving maar voor Bolivia veel belangrijker, alleen al omdat deze beschaving ouder is en veel langer duurde. Er zijn twee musea op het terrein. Eén is voornamelijk gewijd aan dit beeld (hieronder). De foto is een zeer illegale foto. Er stond een man bij die heel spastisch reageerde als je maar een vinger aan je camera had. Valt het beeld uit elkaar of zo als je het fotografeert? Daar ziet het niet naar uit. Andere, net zo belangrijke beelden staan buiten in weer en wind en die mag je wel afbeelden.

bord met de diverse Boliviaanse beschavingen en culturen

Hier zijn de beschavingen in het oude Bolivia met triplex weergegeven in een tijdbalk. Blauw (wat de gids aanwijst) is de Tiwanaku beschaving, en naast het blauw rechts zie je een klein groen stukje en dat is de Inca beschaving. Daarnaast de al weer langere koloniale tijd. Van de Inca's weten we heel veel: de Spanjaarden hebben veel gedocumenteerd. Van de Tiwanaku's moeten we leren door potten en scherven en mummies, en door de opgravingen van hun tempels hier buiten.