ONZE REIS BEGINT (DAG 0 EN 1) 

Omdat we door ervaring met de NS wijs zijn geworden, vertrekken we al een dag voor het echte vertrek naar Schiphol. We hebben een nacht geboekt in het ons bekende Van der Valk A-4 Hotel Schiphol. We betalen er deze keer echter wel de hoofdprijs voor. Ik kon geen goedkope aanbiedingen op internet vinden. Uiteindelijk blijkt deze keer het boeken via de SRC nog het voordeligst. Goed, de service is prima, het ontbijtbuffet ronduit fantastisch, en we eten ’s avonds heerlijk in het restaurant. 

De volgende ochtend kunnen we nog lekker rustig aan doen, dus ontbijten we in alle rust en genieten van het eigenlijk gênant overdadige buffet. We nemen de shuttlebus van 11.20 uur naar de luchthaven en verwachten daar onze reisbegeleider als enige aan te treffen, maar als wij tegen twaalven ons melden bij de kubus, blijkt dat het grootste deel van de groep er al is. We zijn dit niet gewend, om op Schiphol al kennis te maken met reisbegeleider en groep. Deze keer kon dat omdat Sven Standhart, onze begeleider van SRC-Cultuurvakanties met ons meereist; het is de eerste Zijderoute-reis die dit jaar doorgaat. Tot nu toe ontmoetten we onze reisbegeleider praktisch altijd pas in het land van bestemming. 

Visumproblemen

We moeten hier op de luchthaven nog gegevens over de visa ontvangen. Een paar dagen voor vertrek ontvingen we een brief van SRC dat het niet gelukt was om de visa voor Turkmenistan op tijd in ons paspoort te krijgen. Toch hadden wij onze pas al in maart opgestuurd naar het visumbureau. Wel was de uitnodiging vanuit Turkmenistan aanwezig, en daarmee zouden we nu op het vliegveld van Ashgabat het visum in ons paspoort geplakt krijgen. Voor Oezbekistan was er bij de begeleider een groepsvisum aanwezig. Voor Kirgizië hoeft al deze poespas niet. We laten het maar aan de reisbegeleiding over; dat is wel het aardige van een begeleide reis: je hebt zelf die sores niet. Turkmenistan is een van de landen waarvoor het strengste visumbeleid geldt. Thuis hebben we per persoon al ongeveer vier kantjes A-4 ingevuld (online en daarna uitgeprint); als je grote moeite hebt met het ‘weggeven’ van persoonlijke gegevens moet je misschien maar niet naar Turkmenistan gaan… Ze weten daar nu bij voorbeeld waar onze dochter woont, waar wij onze opleiding hebben genoten, welk diploma we hebben, en ga maar door. 

Naast deze visa-mededelingen ontvangen we van Sven een A-viertje met een berekening van de kosten die we nog kunnen verwachten. Dat gaan we eens even goed bestuderen, want we hebben nog geen geld gewisseld. Dat doen we altijd op Schiphol bij de bank waarvan ik als belastingbetaler via de staat nog steeds mede-eigenaar van ben. Overigens een attente service van de reisbegeleider, want je weet van tevoren redelijk goed waar je aan toe bent, financieel gezien. 

Ik som wat zaken op uit het epistel. (Alle bedragen zijn per persoon).

Geldzaken

In Turkmenistan betaalt men met de Manat. € 1 is ongeveer 3,5 Manat. Voor persoonlijke uitgaven zonder souvenirs voorziet het document dat je ca. € 15 per dag nodig hebt en voor fototoestemmingen moet je dan nog rekenen op ca. € 30. Totaal te wisselen € 50. Dat zal later voor ons tweeën niet voldoende blijken. 

In Oezbekistan ben je snel miljonair want men betaalt met de Sum en die is niet veel waard. Tegenover een euro staan maar liefst 2785 Sum. Het land is wat goedkoper dan het vorige want je zou met ca. € 8 per dag moeten toekunnen. Ook dat was voor ons niet helemaal genoeg. Voor fototoestemmingen ben je zo al € 15 kwijt. Geadviseerd werd om ca. € 65 te wisselen.

In Kirgistan (Kirgizië) heeft men de Som. € 1 is ongeveer 70 Som. Ongeveer acht men € 15 per dag nodig. Fototoestemmingen bleken hier niet nodig. De natuur in dit land is gratis te fotograferen. 

Daarnaast moest je rekenen met entreegelden. Resp. € 70, 65 en 20. In alle drie landen is de rekening in het restaurant 10 tot 15 % hoger dan wat op de kaart stond, want de tip komt erbij. Die staat dus niet op de menukaart (alleen in kleine letters in’t algemeen) maar op de rekening staat het wel; je hoeft dus niet zelf te rekenen.  Dan verwacht al het personeel dat voor ons in touw is (kamerpersoneel, bediening, koffersjouwers, enz.) in totaal zo’n € 72. Minimaal zou je p.p. dan ongeveer € 400 mee moeten nemen. 

Geadviseerd wordt om US dollars mee te nemen. Euro’s kan ook maar dollars zijn vrijwel universeel inwisselbaar en je kunt er vaak zelfs mee betalen, maar niet in restaurants en ook niet in musea. Wij wisselen nog maar wat extra op Schiphol want je wilt misschien ook nog wel eens wat leuks kopen. Op de mogelijkheid tot pinnen in de landen moet je maar niet te veel rekenen. Ten eerste kwamen we vaak niet langs ATM’s, en bovendien bleek de enkele automaat die sommigen wilden gebruiken, nogal onwillig. Tip van mij: neem ook dollars in kleinere coupures mee (hoogstens 50, maar liever 20 en ook redelijk wat 5- en 1-dollarbiljetten. Daarmee kun je bijv. een fooi geven. En 2e tip: probeer zoveel mogelijk onbeschadigde biljetten te krijgen van de bank, want ik heb het meegemaakt dat een sjagrijnige mevrouw bij wie ik wilde wisselen, de helft van mijn biljetten afkeurde. Als je ermee wilt betalen voor een souvenir, is het wat gemakkelijker. Dan is het gewoon: geld is geld en als het je niet aanstaat, gaat de koop niet door. Dan blijkt er bij de onwillige koopman ineens veel te kunnen en blijkt een dollar met een vouwtje ineens wel geld. 

Reizen is wachten

Mijn vrouw en ik checken meteen maar in bij Turkish Airlines. Ik kon niet online inchecken, want op de smartphone vanuit het hotel is me dat te veel gepriegel. En het kan pas 24 uur tevoren, dus thuis kon het nog niet. Het inchecken aan de balie bleek bij Turkish Airlines echter geen enkel probleem. Integendeel: we hebben nog nooit zo snel ingecheckt op Schiphol. We krijgen meteen ook de tickets voor de reis Istanbul-Ashgabat. Op Istanbul hebben we ongeveer anderhalf uur voor de transfer en dat zal genoeg blijken te zijn. Op de heenweg althans…

Omdat het nog vroeg is, eten we na het douanegebied een broodje in een van de winkelstraten van de luchthaven. Dan naar de gate en begint het grote wachten. Reizen per vliegtuig is voornamelijk wachten, is mijn oude stelling. De tijd gedurende de vlucht zelf (wachten tot je er bent) vul ik met lezen. Ik lees ‘Dat kan niet waar zijn’ van Joris Luyendijk. Het gaat over de bancaire wereld in de Londense City en het is een poging tot verklaring van de bankencrisis. Het is een verbijsterend verhaal over mensen die wel een moraal hebben, maar niet op hun werk. En er rest eigenlijk maar één conclusie: de bankencrisis is tot nu toe nooit (goed) opgelost. En het is wachten op de volgende. Ik sus mijzelf met de gedachte dat ik aan de grote bank waar ik deels eigenaar van ben via de Nederlandse staat, slechts minimaal mijn geld toevertrouw en dat ik deze bank alleen gebruik voor het betalingsverkeer. Alles wat ook maar even over is, gaat meteen naar een kleinere bank die in ieder geval niet too big to fail is, die niet zakenbank en consumentenbank op gevaarlijke wijze met elkaar verstrengelt; die niet doet aan idiote bonussen en andere perverse prikkels, en die mijn spaarcentjes belegt in redelijk menswaardige zaken. Wat kan ik nog meer doen als eenvoudige burger. Ja toch, stemmen op een partij die dit soort zaken door heeft en aan de kaak stelt.

Twee keer warm eten

De maaltijd die Turkish Airlines serveert, is smakelijk. Ook over de verdere service en beenruimte geen klachten. Mijn vrouw zit naast een Nederlands/Turkse mevrouw die haar dochter in Istanbul gaat bezoeken. Ze hebben een geanimeerd gesprek. De vrouw is gastvrouw in een opvanghuis voor dak- en thuislozen en heeft nu vakantie. We moeten snel eens naar Turkije komen, vindt ze. Na vier en een half uur vliegen komen we tegen half acht aan op de luchthaven Atatürk van Istanbul. Het is een groot vliegveld en het is een heel eind lopen van de terminal waar we aankomen naar de gate waarvandaan we vertrekken naar Ashgabat. Ook tijdens die vlucht wordt er nog weer een soortgelijke maaltijd geserveerd. We zullen niet verhongeren onderweg. Maar we zullen ook nog een hele tijd in touw zijn. Deze dag gaat ongemerkt en zonder nachtrust over in de volgende… Het tijdsverschil tussen Nederland en Istanbul is een uur en voor Turkmenistan komen er nog drie uur bij. De tweede vlucht vandaag duurt weer ongeveer drie uur. 

Bureaucratie

Op de luchthaven van Ashgabat is het warm. Het is een simpel vliegveld, je wordt met een bus van het toestel naar een gate gebracht. Er staan alleen wat toestellen van Turkish Airlines, verder lijkt het vliegveld verlaten. Dan begint binnen het grote bureaucratische spel: wat zullen we nu eens van de reiziger vragen. Ach, eigenlijk viel het nog mee. We zullen het de komende dagen nog wel (veel) erger meemaken. Het valt zeker mee, gezien het feit dat we alleen een uitnodiging hebben en de visa dus hier op de luchthaven verstrekt moeten worden. We krijgen uiteindelijk allemaal een mooi plakplaatje in het paspoort. Behalve één groepslid, want zijn naam blijkt op de lijst met uitnodigingen verkeerd overgenomen te zijn door een suffe ambtenaar in Ashagabat. Er moet dus getelefoneerd worden, er moet eindeloos overlegd worden, Sven doet zijn best en laat ons alvast doorlopen om de koffers te bemachtigen. Dat lukt ook, weer behalve één groepslid. Hij zal zijn koffer pas na een paar dagen in bezit krijgen. Terwijl de koffer al die tijd wel op de luchthaven rondzwierf… Nog een gelukje dat we een paar dagen in deze eerste stad blijven. 

Eindelijk zijn we allemaal klaar en kunnen we de bus in. Een mooie grote bus. Al met al is het tegen zes uur ’s ochtends als we bij het hotel aankomen. We zijn dan dus bijna 24 uur achtereen in touw, zonder slaap. Het hotel is een grote vierkante doos, nog echt in Sovjetstijl. We krijgen onze sleutel. We zijn allemaal redelijk afgedraaid denk ik. Onze reisbegeleider heeft enige clementie en daarom mogen we zondagochtend vanaf tien uur ontbijten en vertrekken we voor onze stadstour om twaalf uur. Op onze kamer op de achtste verdieping hebben we een fraai uitzicht over Ashgabat en de omgeving, de woestijn. In de verte zien we een paar futuristisch aandoende gebouwen, in heldere zuurstok-kleuren verlicht. We maken ondanks de vermoeidheid toch nog een paar foto’s van de verlichte stad. Dan rol ik het bed in. Voor een paar uurtjes slaap. 

Ashgabat bij nacht en dag

Speciaal voor onze late aankomst laat de president een groots vuurwerk aanrichten. Vanuit ons raam kunnen we het mooi zien.

 's nachts...

  ...en de volgende morgen

 's nachts...

... en de volgende morgen

 uitzicht uit ons hotelraam

 idem